کوليس ورنيه

کوليس ورنيه توسط يک مهندس رياضی دان فرانسوی به نام پير ورنيه طراحی شده است. با ساخت اين وسيله امکان اندازه گيری ابعادی قطعات تا دقت ۰.۰۲ میلیمتر و ۰.۰۰۱ اینچ فراهم گردید. به وسيلهٔ انواع کوليس ورنيه می توان اندازه گيری های مختلف را انجام داد، از آن جمله اندازه گيری انواع ابعاد داخلی، خارجی، قطر، شيار، عمق، طول، شکاف، ارتفاع، ضخامت و … را می توان نام برد.

 خرید کولیس ورنیه

بررسی کولیس ورنیه ، انواع کولیس ورنیه

شکل و ساختمان کوليس ورنيهٔ معمولی از قسمت های زير تشکيل شده است:

۱- خط کش با تقسيمات ميلی متری و اينچی،که معمولاً قابليت تفکيک قسمت ميلی متری آن ها ۱ میلیمتر و در کوليس های اينچی یک بر روی ۱۶ و یک بر روی ۴۰ برابر با ۰.۰۲۵ است .

٢- فک ثابت، از سه قسمت چاقويی، تخت و پله ای تشکيل شده و با خط کش يک پارچه است.

٣- فک متحرک، اين فک نيز از سه قسمت چاقويی، تخت و پله ای تشکيل شده و با کشوی يک پارچه است.

توجه

٭ از فک ثابت و متحرک برای انواع اندازه گيری های خارجی استفاده می شود.

٭ بهتر است در اندازه گيری های عمومی از قسمت تخت فک ها استفاده شود.

٭ از قسمت چاقويی کوليس برای اندازه گيری گلويی ها و شيارهای باريک استفاده شود.

٤-شاخک ثابت که با خط کش يک پارچه است و لبهٔ اندازه گيری آن تيز است.

٥-شاخک متحرک که با کشوی يک پارچه است و لبهٔ اندازه گيری آن تيز است.

توجه : از شاخک ثابت و متحرک برای انواع اندازه گيری های داخلی استفاده می شود.

۶-کشوی که ورنيه های ميلی متری و اينچی روی آن قرار دارد.

٧-پيچ قفل کشوی که از آن برای قفل کردن کشوی و در نتيجه ثابت نمودن ورنيه استفاده می شود.

٨-خار لقی گير: از آن جا که خط کش داخل کشوی می بايست حرکت نمايد لذا لازم است مابين اين دو قطعه لقی کمی وجود داشته باشد و اين لقی دريک طرف قرار داشته باشد.

٩-پيچ های تنظيم لقی بين کشوی و خط کش.

١٠-ورنيه ها، که ممکن است با کشوی يک پارچه يا به وسيلهٔ پيچ روی آن بسته شده باشند.

١١-پيچ های اتصال ورنيه به کشوی (در صورت يک پارچه نبودن)

شستی محرّک کشوی و ورنيه.

١٣-زبانهٔ عمق سنج که در داخل شيار پشت خط کش جاسازی شده، يک سر آن آزاد و سر ديگر آن داخل کشوی و به پشت

آن متصل شده است.

١٤-محدود کنندهٔ حرکت کشوی (استاپ ورنيه) که از آن برای جلوگيری از بيرون آمدن قسمت های متحرک کوليس استفاده

می شود.

١٥-پيچ های اتصال محدودکننده حرکت کشوی به خط کش.

توجه : گفتنی است همهٔ اجزای فوق ممکن است روی بعضی کوليس ها وجود نداشته باشد.

قابليت تفکيک و گسترۀ اندازه گيری

الف) کوليس های ورنيه دار ميلی متری

١قابليت تفکيک: کوليس های ميلی متری با قابليت تفکيک ۰.۱، ۰.۰۵ ، ۰.۰۲ میلی متر ساخته می شوند.

٢گسترهٔ اندازه گيری: بر اساس استاندارد، گسترهٔ اندازه گيری کوليس های ميلی متری به يک متر می رسد.

ب) کوليس های ورنيه دار اينچی

١قابليت تفکيک: کوليس های اينچی با قابليت تفکيک ۱ بر روی ۱۲۸ و ۱ بر روی ۱۰۰۰ اینچ ساخته می شود.

٢گسترهٔ اندازه گيری: براساس استاندارد، گسترهٔ اندازه گيری کوليس های اينچی به ٤٠ اينچ می رسد.

نحوۀ درجه بندی : کوليس های ورنيه دار بر مبنای تفاضل قابليت تفکيک خط کش و ورنيه درجه بندی می شوند. براين اساس که مقدار مشخصی از خط کش انتخاب و روی ورنيه به تعداد فواصل مساوی تقسيم می شود و از تفاضل اندازهٔ تقسيمات خط کش و ورنيه دقت کوليس و به عبارت بهتر قابليت تفکيک کوليس ورنيه به دست می آيد.

الف) کوليس ورنيه های ميلی متری

١-کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۰.۱ میلیمتر دو نوع درجه بندی برای اين کوليس ها شرح داده می شود. شايسته است يادآوری شود که ورنيه اين کوليس ها ١٠ قسمتی است.

طرح ١: در اين طرح، مقدار ٩ ميلی متر از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ١٠ قسمت مساوی تقسيم شده است.

طرح ٢: در اين طرح، مقدار ١٩ ميلی متر از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ١٠ قسمت مساوی تقسيم شده است.

انواع درجه بندی کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۰.۱ میلی متر

روش خواندن کولیس ورنیه

ضمن رعايت اصول و قواعد اندازه گيری و کار با کوليس، که در ادامهٔ اين فصل شرح داده خواهد شد.

مطابق زير عمل می کنيم:

با در نظر گرفتن موقعيت خط صفر ورنيه نسبت به تقسيمات خط کش، اندازه های صحيح را،که مضربی از يک ميلی متر می باشند

از روی خط کش کوليس می خوانيم. لازم است يادآوری شود اگر خط صفر ورنيه کاملاً با يکی از خطوط خط کش هم امتداد باشد.

مقدار اندازه، ارقام اعشاری ندارد و مقدار رؤيت شده، اندازهٔ مورد نظر است، ولی چنان چه صفر ورنيه مابين دو خط از خط کش قرار

گيرد عمل خواندن را مطابق زير ادامه می دهيم:

هم امتداد بودن يکی از خطوط ورنيه را با يکی از خطوط خط کش شناسايی می کنيم.

تعداد فواصل روی ورنيه را،که قبل از خط هم امتداد قرار گرفته است، را شمارش می کنيم.

با ضرب عدد به دست آمده در 0.1مقدار اعشاری اندازه به دست خواهد آمد.

با جمع کردن اندازهٔ صحيح با اندازهٔ اعشاری مقدار اندازهٔ قطعه حاصل می شود.

٢- کوليس ورنيه با قابليت تفکيک 0.05 میلیمتر

اين کوليس ها نيز عموماً در دو طرح مختلف درجه بندی می شوند. گفتنی است ورنيهٔ اين کوليس ها ٢٠ قسمتی است.

طرح ١: در اين طرح مقدار ١٩ ميلی متر از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٢٠ قسمت مساوی تقسيم شده است.

طرح ٢: در اين طرح مقدار ٣٩ ميلی متر از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٢٠ قسمت مساوی تقسيم شده است.

انواع درجه بندی کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۰.۰۵ میلیمتر

روش خواندن :

ضمن رعايت اصول و قواعد اندازه گيری وکار با کوليس، که در ادامهٔ اين فصل شرح داده خواهد شد، مطابق

زير عمل می کنيم:

با درنظر گرفتن موقعيت خط صفر ورنيه روی خط کش کوليس، اندازه های صحيح را،که مضربی از يک ميلی متر می باشند،

از روی خط کش کوليس می خوانيم.يادآوری می شود اگر خط صفر ورنيه کاملاً با يکی از خطوط خط کش هم امتداد باشد مقداراندازه، ارقام اعشاری ندارد و مقدار رؤيت شده اندازهٔ مورد نظر برحسب ميلی متر است، ولی چنان چه خط صفر ورنيه مابين دوخط از خط کش قرار گيرد عمل خواندن را مطابق زير ادامه می دهيم:

-هم امتداد بودن يکی از خطوط ورنيه را با يکی از خطوط خط کش شناسايی می کنيم.

-تعداد فواصل روی ورنيه را، که قبل از خط هم امتداد با خط کش قرار گرفته است را، شمارش می کنيم.

-عدد به دست آمده را در .۰۵ ضرب میکنیم. در اين صورت، مقدار اعشاری اندازه بر حسب ميلی متر به دست خواهد آمد.

-با جمع کردن اندازهٔ صحيح با اندازهٔ اعشاری مقدار اندازهٔ قطعه حاصل می شود.

٣- کوليس ورنيه با قابليت 0.02 میلیمتر :

اين کوليس ها عموماً در دو طرح مختلف ساخته می شوند. گفتنی است ورنيه اين کوليس ها ٥٠ قسمتی است.

طرح ١: در اين طرح مقدار ٤٩ ميلی متر از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٥٠ قسمت مساوی تقسيم شده است.

طرح ٢: در اين طرح مقدار ٩٩ ميلی متر از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٥٠ قسمت مساوی تقسيم شده است.

انواع درجه بندی کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۰.۰۲ میلیمتر

روش خواندن :ضمن رعايت اصول و قواعد اندازه گيری وکار با کوليس، که در ادامهٔ اين فصل شرح داده خواهد شد، مطابقزير عمل می کنيم:

با درنظر گرفتن موقعيت خط صفر ورنيه روی خط کش کوليس، اندازه های صحيح را،که مضربی از يک ميلی متر میباشدرا از روی خط کش کوليس می خوانيم. بايد متذکر شد اگر خط صفر ورنيه کاملاً با يکی از خطوط خط کش هم امتداد باشد مقداراندازه، ارقام اعشاری ندارد و مقدار رؤيت شده اندازهٔ مورد نظر برحسب ميلی متر است، ولی چنان چه خط صفر ورنيه مابين دوخطاز خط کش قرار گيرد عمل خواندن را مطابق زير ادامه می دهيم:

– هم امتداد بودن يکی از خطوط ورنيه را با يکی از خطوط خط کش شناسايی می کنيم.

– تعداد فواصل روی ورنيه را، که قبل از خط هم امتداد با خط کش قرار گرفته است، شمارش می کنيم.

– عدد به دست آمده را در ۰.۰۲ ضرب میکنیم. در اين صورت، مقدار اعشاری اندازه بر حسب ميلی متر به دست خواهد آمد.

– با جمع کردن اندازهٔ صحيح با اندازهٔ اعشاری مقدار اندازهٔ قطعه به دست می آيد.

طرح ١: در اين طرح مقدار ۷ بر روی ۱۶ اینچ از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٨ قسمت مساوی تقسيم شده است.

طرح ٢ : در اين طرح مقدار ۱۵ بر روی ۱۶ اینچ از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٨ قسمت مساوی تقسيم شده است.

انواع درجه بندی کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۱ برو روی ۱۲۸ اینچ

روش خواندن : ضمن رعايت اصول و قواعد اندازه گيری وکار با کوليس، که در ادامهٔ اين فصل شرح داده خواهد شد، مطابق زير عمل می کنيم :

با درنظر گرفتن موقعيت خط صفر ورنيه روی خط کش کوليس، اندازه های صحيح را، که مضربی از يک شانزدهم اينچ اند، را از روی خط کش کوليس می خوانيم. لازم است يادآوری شود اگر خط صفر ورنيه کاملاً با يکی از خطوط خط کش هم امتداد باشد مقدار اندازه ارقام اعشاری ندارد و مقدار رؤيت شده اندازهٔ مورد نظر بر حسب اينچ است. ولی چنان چه خط صفر ورنيه مابين دوخط از خط کش قرار گيرد عمل خواندن را مطابق زير ادامه می دهيم :

– هم امتداد بودن يکی از خطوط ورنيه را با يکی از خطوط خط کش شناسايی می کنيم.

– تعداد فواصل روی ورنيه که قبل از خط هم امتداد قرار گرفته است را شمارش می کنيم.

-عدد به دست آمده را در ۱ بر روی ۱۲۸ ضرب می کنيم. در اين صورت، مقدار اعشاری اندازه بر حسب اينچ به دست خواهد آمد.

با جمع کردن اندازهٔ صحيح با اندازه اعشاری مقدار اندازهٔ قطعه حاصل می شود.

2- کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۱ بر روی ۱۰۰۰ اینچ :

دو نوع درجه بندی برای اين نوع کوليس شرح داده می شود، شايسته است يادآوری شود که ورنيه اين کوليس ها ٢٥ قسمتی است.

طرح ١: در اين طرح مقدار ۲۴ بر روی ۴۰ اینچ از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٢٥ قسمت مساوی تقسيم شده است.

طرح ٢: در اين طرح مقدار یک در نه بر روی ۴۰ مساوی ۴۹ بر روی ۴۰ اینچ از خط کش انتخاب و روی ورنيه به ٢٥ قسمت مساوی تقسيم شده است.

انواع درجه بندی کوليس ورنيه با قابليت تفکيک ۱ بر روی ۱۰۰۰

روش خواندن :

ضمن رعايت اصول و قواعد اندازه گيری وکار با کوليس، که در ادامهٔ اين فصل شرح داده خواهد شد، مطابق زير عمل می کنيم:

با درنظر گرفتن موقعيت خط صفر ورنيه اينچی روی خط کش کوليس، اندازه های صحيح را، که مضربی از0/025 اینچ می باشند، را از روی خط کش کوليس می خوانيم. لازم است يادآوری شود اگر خط صفر ورنيه کاملاً با يکی از خطوط خط کش هم امتداد باشد مقدار اندازه، ارقام اعشاری ندارد و مقدار رؤيت شده اندازهٔ مورد نظر بر حسب اينچ است، ولی چنان چه خط صفر ورنيهمابين دوخط از خط کش قرار گيرد عمل خواندن را مطابق زير ادامه می دهيم:

–       هم امتداد بودن يکی از خطوط ورنيه را با يکی از خطوط خط کش شناسايی می کنيم.

–       تعداد فواصل روی ورنيه را، که قبل از خط هم امتداد قرار گرفته است را شمارش می کنيم.

–       عدد به دست آمده را در ۰.۰۰۱ ضرب می کنیم . در اين صورت، مقدار اعشاری اندازه برحسب اينچ به دست خواهد آمد.

–       با جمع کردن اندازهٔ صحيح با اندازهٔ اعشاری مقدار اندازهٔ قطعه حاصل می شود.